Σήμερα θα μιλήσουμε για την ενοχή, ένα συναίσθημα που βασανίζει πολλούς ανθρώπους, που είναι ιδιαίτερα δοτικοί και βάζουν τους άλλους πάνω από τον εαυτό τους. Ειδικά οι γυναίκες, που έχουν μάθει να είναι πάντα πρόθυμες είτε στη δουλειά, αλλά πάνω απ’ όλα στα παιδιά τους, φτάνουν πολλές φορές σε σημείο να θέλουν κι εκείνες κάτι και να νιώθουν ενοχές ακόμα και να το εκφράσουν. Επειδή μπορεί και εσείς να είστε ενοχικοί και να θέλετε να ευχαριστείτε όλους τους άλλους, θα σας θυμίσω πως κάθε φορά που λέτε ναι στους άλλους, λέτε όχι στον εαυτό σας, και αυτό πιθανά αργότερα να σας δημιουργήσει θέματα βιολογικής υγείας.Γι’ αυτό θα σας περιγράψω τρεις πηγές ενοχής που μπορεί να χτίζετε μέσα σας και θα σας προτείνω να τις κλείσετε αυτές τις πηγές το συντομότερο.Σταματήστε να νιώθετε ενοχές όταν ξοδεύετε χρήματα για τον εαυτό σας. Πολύ πιθανά έχετε νιώσει ενοχές όταν αγοράσατε κάτι ακριβό για μας, ή δώσατε χρήματα για να ένα ταξίδι που θέλαμε, ή να μια περιποίηση προσωπικής φροντίδας, ή ακόμα και για την υγεία σας. Ειδικά αν είστε σκληρά εργαζόμενοι, σταματήστε να νιώθετε ενοχές όταν ξοδεύετε χρήματα για τον εαυτό σας. Δεν λέω να κάνετε δαπάνες που δεν αντέχετε, ή να αγοράζετε πράγματα που δεν λαχταράτε πραγματικά, όμως όταν θέλετε κάτι για σας, να το υπολογίζετε, να το προγραμματίζετε και να το αγοράζετε γιατί το αξίζετε. Σταματήστε να νιώθετε ενοχές όταν λέτε «όχι» σε κάτι που δεν θέλετε να κάνετε. Όταν κάποιος που αγαπάτε, κάποιος δικός σας άνθρωπος σας ζητάει κάτι, για παράδειγμα να πάτε να τον βοηθήσετε σε μια μετακόμιση, ή αν είστε γιαγιά να κρατήσετε τα παιδιά, ή ένας συνάδελφος που σας ζητάει να τον καλύψετε για να πάρει μια άδεια, αν σας ξεβολεύει και σας έρχεται δύσκολο να πείτε «ναι» και να του κάνετε τη χάρη, σας προτείνω να πείτε «όχι», χωρίς να αισθάνεστε ενοχές, και κυρίως, χωρίς να χρειάζεται να δικαιολογηθείτε. Για παράδειγμα, πείτε «Πολύ ευχαρίστως να το έκανα, αλλά δυστυχώς δεν θα μπορέσω. Ίσως μια άλλη φορά που θα το έχουμε συνεννοηθεί έγκαιρα και θα το προγραμματίσω κι εγώ».Σταματήστε να νιώθετε ενοχές όταν εσείς θέλετε να ζητήσετε κάτι για τον εαυτό σας. Όπως έρχονται οι άλλοι και σας ζητούν χάρες, έτσι κι εσείς έχετε κάθε δικαίωμα να ζητήσετε κάτι που θέλετε. Πείτε το με σαφήνεια και ευγένεια, το χρωστάτε σε σας, και δεν έχετε κανένα λόγο να νιώθετε ενοχή επειδή θέλετε κι εσείς κάτι. Είτε αυτό είναι μια επιθυμία, είτε μια βοήθεια, ζητήστε το. Γιατί και αυτό το αξίζετε. Θυμηθείτε πως δεν είστε κάτι λιγότερο από τους άλλους: η αξία και η σημαντικότητά σας είναι τόσο μεγάλη, όσο και εκείνων. Γι’ αυτό, μην ρίχνετε τον εαυτό σας, αντίθετα, να τον τιμάτε πρώτοι εσείς, και τότε θα σας τιμούν και θα σας σέβονται και οι άλλοι.

Ο βαθμός στον οποίο θέλουμε ή νομίζουμε πως μπορούμε να ελέγχουμε τα πράγματα λειτουργεί σε ένα δίπολο, όπου υπάρχουν δύο άκρα: στο ένα άκρο είναι η τοποθέτηση «Δεν μπορώ να ελέγξω τίποτα στη ζωή μου» και στο άλλο άκρο είναι «Μπορώ να ελέγξω τα πάντα στην ζωή μου». Η κάθε μια από αυτές τις δύο θέσεις οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο όπου ο άνθρωπος μένει αδρανής γιατί πιστεύει ότι κάθε του προσπάθεια είναι μάταιη, είτε μπαίνει στην παγίδα να θεωρεί ότι πρέπει να τα κάνει όλα τέλεια και κάθε αποτυχία οφείλεται σε αποκλειστικά δική του ευθύνη. Όμως, η κάθε μια από αυτές τις δύο ακραίες θέσεις αποτελεί εξίσου μια πλάνη στο δίπολο του ελέγχου, θα μοιραστώ τρία βήματα που σας βοηθούν να έρθετε σε ισορροπία.Ξεκαθαρίστε με ειλικρίνεια και βρείτε την δική σας τοποθέτηση: Με τη βοήθεια του αναλογισμού, δείτε τον εαυτό σας από μια θέση παρατηρητή ποια είναι η δική σας τάση ως προς το πόσο νιώθετε ότι ελέγχετε ή όχι την ζωή σας: είστε προς τον φαύλο κύκλο του θύματος που θεωρεί ότι δεν περνάει τίποτα από το χέρι του άρα γιατί να προσπαθεί; Ή μήπως είστε στην άλλη άκρη και απαιτείτε από τον εαυτό σας να ελέγχει τα πάντα, να πετυχαίνει σε όλα και το δίκιο να είναι με το μέρος σας; Αυτό το πρώτο βήμα της αναγνώρισης είναι εκείνο που θα σας βοηθήσει να προχωρήσετε και στα επόμενα.Κάντε μια λίστα από αυτά που μπορείτε να ελέγξετε και αυτά που δεν μπορείτε: Θυμηθείτε ότι δεν ελέγχετε τις εξωτερικές συνθήκες, τις καταστάσεις και τις συμπεριφορές και αντιδράσεις των άλλων: όμως μπορείτε απόλυτα να ελέγξετε το πώς θα σκεφτείτε, πώς θα νιώσετε, πώς θα συμπεριφερθείτε, τι πρωτοβουλίες θα πάρετε, με ποιους θα κάνετε παρέα, από πού θα εμπνέεστε και θα επηρεάζεστε, ποιες συνήθειες θα υιοθετήσετε στην καθημερινότητά σας. Όλα αυτά τα ελέγχετε απόλυτα και μόλις το συνειδητοποιήσετε, η ζωή σας θα αλλάξει θεαματικά.Ξεκινήστε να αμφισβητείτε τις παλιές πεποιθήσεις σας και αντικαταστήστε τις με καινούργιες, πολύ πιο ωφέλιμες για σας: Ο τρόπος να το κάνετε αυτό είναι μέσα από δύο βήματα: πρώτα αναρωτηθείτε αν η σκέψη που κάνετε είναι πραγματικά και πέρα για πέρα αλήθεια, και θα φέρω ένα παράδειγμα: πολλοί ηθοποιοί που δεν έχουν καταφέρει να κάνουν πετυχημένη καριέρα, πιθανά πιστεύουν ότι οι ρόλοι δεν μοιράζονται αξιακρατικά και πως ότι κι αν κάνουν θα βγαίνουν χαμένοι: όμως, μια πιο ρεαλιστική και ωφέλιμη σκέψη είναι πως δεν δίνονται όλοι οι ρόλοι με άδικο τρόπο σε εκείνους που δεν το αξίζουν μόνο και μόνο επειδή είναι στα κυκλώματα και έχουν γνωριμίες: υπάρχουν πάρα πολλοί ηθοποιοί που είναι εξαιρετικοί και διαχρονικά αναγνωρίζονται. Εδώ, η ωφέλιμη σκέψη μπορεί να είναι «αν προσπαθήσω, μελετήσω, εξασκηθώ και είμαι πάρα πολύ καλή στη δουλειά μου, υπάρχουν αρκετές πιθανότητες να κερδίσω τον ρόλο». Ακόμα κι αν στην αρχή δεν το πιστεύετε γιατί η παλιά πεποίθηση είναι βαθιά ριζωμένη, με την επανάληψη μαθαίνετε το μυαλό σας να σκέφτεται διαφορετικά, και σύντομα θα οδηγηθείτε σε καινούργιες πρωτοβουλίες, συμπεριφορές και επιλογές που θα σας φέρουν καινούργια και διαφορετικά αποτελέσματα.

Σήμερα θα μιλήσουμε για τις κακοτοπιές, δηλαδή μέρη, φάσεις και καταστάσεις όπου μπορεί είτε κάποιος να σας βλάψει, είτε να βγείτε χαμένοι, είτε να πάθετε κάτι. Εδώ θα προσθέσω και κάτι ακόμα: κακοτοπιά με την έννοια των επιπτώσεων είναι και οτιδήποτε σας απομακρύνει από τους στόχους σας, όπως για παράδειγμα το άσκοπο σερφάρισμα και χάζι στα σόσιαλ, κάτι που παραδέχονται ότι κάνουν καθημερινά οι δύο στους τρεις Έλληνες, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνά μας. Θα μοιραστώ λοιπόν κάποιες στρατηγικές που πιστεύω θα σας βοηθήσουν να αποφεύγετε τις κακοτοπιές:Φροντίστε να έχετε συγκεκριμένους και ξεκάθαρους στόχους. Για να αποφύγετε τις κακοτοπιές με την ευρύτερή τους έννοια, χρειάζεται πρώτα απ’ όλα να ξέρετε που είστε και που θέλετε να φτάσετε στους βασικούς τομείς της ζωής σας : υγεία, οικονομικά, επαγγελματικά, προσωπική σχέση, φίλοι, καθημερινότητα. Οι στόχοι σας είναι εκείνοι που θα χαράξουν και την πορεία που θέλετε να ακολουθήσετε, έτσι ώστε γνωρίζοντας τον δρόμο σας, δεν κινδυνεύετε να χαθείτε και να βρεθείτε σ’ αυτό που λέμε «κακοτοπιές».Εξετάστε πολύ προσεκτικά αν οι ευκαιρίες που σας εμφανίζονται είναι πραγματικά ευκαιρίες για σας. Πολλές φορές, εμφανίζονται μπροστά σας προσκλήσεις ή προτάσεις που σας γίνονται και δεν είναι όλες πραγματικές ευκαιρίες για σας. Γι’ αυτό εξετάστε πολύ προσεκτικά κάθε τέτοια περίπτωση, προσδιορίστε αν ευθυγραμμίζεται με τους δικούς σας στόχους και αξίες και μετά αποφασίστε αν θα την δεχτείτε ή όχι. Μην ξεχνάτε, ότι ο χρόνος, τα χρήματα και η ενέργειά σας είναι πεπερασμένα και γι’ αυτό πρέπει να προσέχετε πολύ πού τα επενδύετε. Αντλείστε πληροφορίες, συμβουλευτείτε μέντορες, έμπειρους, γνώστες για ότι δεν ξέρετε προτού προχωρήσετε σε κάποια επιλογή για την οποία δεν είστε σίγουροι. Όταν σας ανοίγεται μια προοπτική και δεν έχετε αρκετές γνώσεις για να αποφασίσετε αν θα την ακολουθήσετε ή όχι, κάντε έρευνα, αναζητείστε όσο περισσότερα στοιχεία μπορείτε, ώστε να έχετε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για τον άνθρωπο που σας έχει κάνει την πρόταση και λεπτομέρειες για τις πιθανές εξελίξεις που θα έχετε αν την αποδεχτείτε. Πάρτε τον χρόνο σας, και ζητήστε την άποψη έμπειρων ανθρώπων που εμπιστεύεστε και που γνωρίζουν περισσότερα από σας σχετικά με την πρόταση που σας έχει γίνει.Αν τελικά πέσετε σε «κακοτοπιά», αξιοποιείστε την. Επειδή δεν μπορείτε να τα προβλέψετε όλα, και συχνά υπάρχουν αστάθμητοι παράγοντες, κάποιες φορές μπορεί να μην καταφέρετε να αποφύγετε την κακοτοπιά, και τελικά τα πράγματα να μην έρθουν όπως τα περιμένατε, και να μην έχουν θετική έκβαση για σας. Σ’ αυτή την περίπτωση, σκεφτείτε ότι τίποτα δεν πάει χαμένο: μπείτε στην διαδικασία του αναλογισμού και εντοπίστε το μάθημα που σας δίνει αυτή η εμπειρία. Πάντα υπάρχει ένα μάθημα και αξίζει να το πάρετε, γιατί στη ζωή, το πάθημα είναι σίγουρο, αλλά το μάθημα είναι δική σας επιλογή να το κερδίσετε.

Όταν ξεκινάει μια δυνατή σχέση, εύκολα, αυθόρμητα και φυσικά την βάζετε σε πρώτη προτεραιότητα, φροντίζετε θερμά τον σύντροφό σας και είστε πάντα η καλύτερη εκδοχή σας. Στην πορεία όμως, τα περισσότερα ζευγάρια μπαίνουν σε ρουτίνα, ξεχνούν και παραμελούν και τη σχέση και τον σύντροφό τους. Γι’ αυτό σήμερα θα μοιραστώ κάποιους τρόπους για να διατηρήσετε την σχέση αληθινής αγάπης για πάντα.Διατηρείστε την σχέση και τον άνθρωπό σας σε πρώτη προτεραιότητα όπως στην αρχή: Η σχέση είναι από μόνη της μια οντότητα, είναι σαν ένα λουλούδι που για να μείνει ζωηρό και ανθισμένο χρειάζεται φροντίδα. Γι’ αυτό, όσο επιβαρυμένη καθημερινότητα και υποχρεώσεις κι αν έχετε, διατηρήστε τον σύντροφο και την σχέση σας σε πρώτο πλάνο.Συνεχίστε να σκέφτεστε και να συμπεριφέρεστε όπως στην αρχή: Μην κάνετε το λάθος να θεωρείτε τον σύντροφό σας δεδομένο: κάθε μέρα δείξτε την αγάπη σας, δώστε ένα φιλί, πείτε σ’ αγαπώ, και συνεχίστε να κάνετε μικρές εκπλήξεις και κινήσεις για να του δίνετε χαρά. Και βέβαια, φροντίστε τον εαυτό σας όπως κάνατε στην αρχή: την εμφάνισή σας, το ντύσιμό σας, τα κιλά σας, τα μαλλιά και τα νύχια σας, και μην αφεθείτε να παραμελείστε και να γίνετε κάτι άλλο από αυτό που γνώρισε, ερωτεύτηκε και αγάπησε.Μάθετε να διαφωνείτε γόνιμα: Μέσα στην συμβίωση θα έρθουν στιγμές που θα διαφωνήσετε, ή να ανακατευτούν στη σχέση σας τρίτα πρόσωπα. Όταν γίνονται αυτά, θυμηθείτε πως εσείς έχετε πάντα την επιλογή για το πώς θα αντιδράσετε. Καθήστε ήρεμα και συζητήστε με τον σύντροφό σας, οι διαφωνία είναι μια γόνιμη διαδικασία γιατί μπορεί να σας φέρει πιο κοντά. Και ποτέ, μα ποτέ μην κοιμηθείτε τσακωμένοι: φροντίστε, ότι και αν συμβαίνει, να τα έχετε βρει ως το βράδυ και μην αφήσετε τη νύχτα να περάσει με παράπονα και θυμούς, γιατί αυτή η ενέργεια θα σας ακολουθήσει και την επόμενη μέρα.Δώστε ο καθένας χώρο και χρόνο στον άλλον: Στην ιδανική σχέση, δεν έχουμε δύο μισά που συμπληρώνονται το ένα από το άλλο: έχουμε δύο ολοκληρωμένους ανθρώπους που επιθυμούν να συμπορευτούν στην ζωή, στηρίζοντας ο ένας τον άλλον. Για να το πετύχετε αυτό, χρειάζεται ο καθένας να δικό του χώρο και να αναπνέει, να αναπτύσσει τις δραστηριότητές του, τα χόμπι, τις φιλίες του. Μην το φοβάστε αυτό, αντίθετα ενισχύστε το, γιατί μόνο ελεύθερος ένας άνθρωπος μπορεί να αγαπήσει και να αγαπηθεί αληθινά.Φροντίστε να έχετε αρκετό προσωπικό χρόνο οι δυο σας: Στην αρχή τα ζευγάρια θέλουν πολύ να είναι μόνα τους, να πουν και να κάνουν τα δικά τους, να εκδηλώσουν τον έρωτα και την αγάπη τους και αυτό είναι κάτι που τροφοδοτεί τη σχέση και μεγαλώνει την σύνδεση. Γι’ αυτό, ότι και να συμβαίνει, φροντίστε να προγραμματίζετε να βγαίνετε συστηματικά οι δυο σας, σαν ραντεβού, να βρίσκετε ευκαιρίες για λιγοήμερες αποδράσεις επίσης μόνο οι δυο σας ή και να κάνετε κοινές δράσεις που σας φέρνουν πιο κοντά. Σ’ αυτές τις ευκαιρίες, αποφύγετε να μιλάτε μόνο για πρακτικά θέματα, αντίθετα, μιλήστε για τα συναισθήματά σας, εκφράστε την αγάπη σας και τιμήστε τον σύντροφό σας, θυμίζοντάς του πόσο πολύτιμος είναι για σας και πόσο τυχεροί νιώθετε που είναι δίπλα σας.

Η σύνδεση με αγάπη είναι κορυφαία ανάγκη του ανθρώπου και γι’ αυτό οι περισσότεροι άνθρωποι την αναζητούν σε όλη τους τη ζωή, κάποιοι την βρίσκουν και άλλοι δεν την βρίσκουν ποτέ. Γι’ αυτό σήμερα θα μοιραστώ πέντε σημάδια που σας δείχνουν αν έχετε βρει την αληθινή αγάπη ή όχι σε μια καινούργια γνωριμία.Νιώθετε μια ανεξήγητη έλξη: Αρχικά θα νιώσετε μια επιθυμία να γνωρίσετε αυτόν τον άνθρωπο, να μιλήσετε μαζί του, να πάτε κοντά του. Ξεχωρίστε αν βασίζεται σε κάποια «λογικά κριτήρια ή προδιαγραφές που έχετε βάλει για τον ιδανικό σας σύντροφο» ή αν πηγάζει από μια εντελώς ανεξήγητη εσωτερική σας επιθυμία. Η σύνδεση της καρδιάς είναι αυτό που αναζητούν όλοι οι άνθρωποι και είναι πέρα από κάθε λογική διεργασία. Γι’ αυτό ακούστε την εσωτερική σας φωνή. Στην αληθινή αγάπη αυτή η έλξη δεν προέρχεται από εκλογίκευση, ούτε κι από το αν ταιριάζουν οι προδιαγραφές, οι ηλικίες και οι εξωτερικές συνθήκες : έρχεται κατ’ ευθείαν σε ενεργειακό επίπεδο και το νιώθετε στον αέρα. Θυμηθείτε ότι η έλξη συμβαίνει, ενώ η σχέση αποφασίζεται.Εστιάζετε στα όμορφα στοιχεία του άλλου: Χωρίς να αγνοείτε τις τυχόν δύσκολες πλευρές του, νιώθετε μια φυσική τάση να μεγενθύνετε αυτά που σας αρέσουν στον άλλο άνθρωπο, αισθάνεστε ότι βρίσκετε πολλά κοινά σημεία, εκδηλώνεστε αυθόρμητα και αυθεντικά χωρίς να σας νοιάζει να δείξετε κάτι που δεν είστε και αυτό βγαίνει με φυσικότητα και σε σας και στον άλλον. Γρήγορα νιώθετε ότι είστε στο ίδιο μήκος κύματος και ξεκινάει η σύνδεση, σαν να μπαίνετε σε ένα καινούργιο χώρο που είναι μόνο για σας τους δύο και ξεκινάτε ένα ταξίδι μαζί. Στην αληθινή αγάπη δεν υπάρχει ανταγωνισμός, τάση επίδειξης και παιχνίδια στρατηγικής: δεν τα έχει ανάγκη αυτά η αγάπη.Νιώθετε ο εαυτός σας και σας αρέσει ο εαυτός σας: Στις δυσλειτουργικές σχέσεις αυτό που συμβαίνει είναι η έλλειψη σεβασμού και εμπιστοσύνης και η τάση κριτικής και απόρριψης. Όταν όμως η αγάπη είναι αληθινή, αναπτύσσεται αμοιβαία αποδοχή και θετικότητα, χωρίς καμία προσπάθεια να αλλάξει ο ένας τον άλλον για να τον φέρει στα μέτρα του και στα καλούπια του. Όταν η αγάπη είναι αληθινή, ο ένας σύντροφος κάνει τον άλλον να νιώθει πολύ καλά με αυτό που είναι και του το δείχνει με κάθε τρόπο. Έτσι αναπτύσσεται μια αληθινή ελευθερία αυθεντικότητας που οδηγεί και τους δύο να οδεύουν συνεχώς προς μια καλύτερη εκδοχή τους. Γι’ αυτό και η αληθινή αγάπη είναι θεραπευτική.Νιώθετε σιγουριά και εμπιστοσύνη: Η αληθινή αγάπη δεν σας βάζει σε αγωνία, ούτε σε φόβο, ούτε σε καχυποψία. Όταν αγαπιέστε αληθινά, νιώθετε μια γλυκιά βεβαιότητα πως βρήκατε αυτό που αναζητούσατε, και έτσι μπαίνετε σε μια ροή ηρεμίας, όπου όλα γίνονται φυσικά, χωρίς εμπόδια και προβλήματα. Αναπτύσσεται μια βαθιά επικοινωνία μεταξύ των δύο, ενισχύοντας την αίσθηση του ανήκειν αυτόβουλα, χωρίς καμία επιβολή.Θέλετε να δώσετε επειδή το νιώθετε, όχι για να πάρετε κάτι πίσω: Στην αληθινή αγάπη, η ευτυχία του αγαπημένου σας γίνεται αποστολή και προτεραιότητα και θέλετε να προσφέρετε ότι τον κάνει ευτυχισμένο, χωρίς να σκέφτεστε καθόλου τι θα κάνει εκείνος για σας. Ασφαλώς και θα κάνει, γιατί θα καθρεφτιστείτε και θα τον εμπνεύσετε, γιατί η πρόθεσή σας θα είναι να δώσετε χωρίς προσδοκίες, μόνο και μόνο επειδή το νιώθετε.

Πρόσφατα διάβασα ένα ρητό, ένα από αυτά τα τσιτάτα που πολλοί ανεβάζουν στα σόσιαλ μήντια που έλεγε «Η διαφορά αυτού που είσαι και αυτού που θέλεις να γίνεις είναι αυτό που κάνεις». Έμεινα να το διαβάζω, γιατί ενώ είναι τόσο προφανές και απλό, αναρωτήθηκα γιατί τόσοι άνθρωποι εμποδίζονται να το συνειδητοποιήσουν. Και αυτός είναι και ο μοναδικός λόγος που δεν μπορείτε να πραγματοποιήσετε όλα σας τα όνειρα ή να πετύχετε όλους σας τους στόχους. Γι’ αυτό θα μοιραστώ κάποια βήματα που πιστεύω ότι θα σας βοηθήσουν:Συνειδητοποιείστε το νόημα αυτού του ρητού: Καταγράψτε τι κάνετε σήμερα, κάθε μέρα, και αν όλα αυτά που κάνετε σας πάνε στο όνειρο ή όχι. Προφανώς και όχι, αλλιώς θα το είχατε πραγματοποιήσει. Εδώ σας προτείνω, αντί να μείνετε σε απελπισία και αυτοαπόρριψη, να αποδεχτείτε πως είναι απολύτως εντάξει που δεν το κάνατε ως τώρα, και να δώσετε στον εαυτό σας την ευκαιρία να σκεφτεί πως μπορείτε —αν θέλετε— να το πραγματοποιήσετε, γιατί ποτέ δεν είναι αργά. Αναθεωρείστε τον τρόπο που ζείτε και φτιάξτε χρόνο για το στόχο σας: Όσο κι αν η σημερινή σας καθημερινότητα μοιάζει τόσο φορτωμένη που δεν αφήνει καθόλου, κάντε μια αναλυτική καταγραφή του τι κάνετε κάθε μέρα —κάντε το για μια εβδομάδα— και θα διαπιστώσετε πως υπάρχουν ασχολίες που θα μπορούσατε να αποφύγετε ανώδυνα, ή/και χρόνος που μπορεί να σπαταλάτε άσκοπα χωρίς να το καταλαβαίνετε. Εξοικονομώντας χρόνο θα μπορέσετε να δώσετε τον χρόνο και την ενέργεια που απαιτεί το όνειρό σας.Καταστρώστε ένα ρεαλιστικό πλάνο βημάτων προς τον στόχο σας: Και τονίζω το «ρεαλιστικό», ώστε να μπορέσετε να το τηρήσετε. Αν μείνουμε στο παράδειγμα του μεταπτυχιακού, μην προτιμήσετε να το κάνετε σε πιεσμένο χρόνο, βρείτε κάτι που μπορεί να πάρει περισσότερο χρόνο, αλλά ο βαθμός ενασχόλησης που απαιτεί μπορεί να χωρέσει στην σημερινή σας καθημερινότητα, ώστε να καταφέρετε να το τηρήσετε. Χτίστε την κατάλληλη ψυχολογία: Από την στιγμή που λαχταράτε τόσο πολύ αυτό που θέλετε να γίνετε, φτιάξτε το όραμά σας, πώς θα είστε, πώς θα νιώθετε όταν το έχετε κατακτήσει και κρατήστε αυτή την ενέργεια χαράς, πληρότητας και αυτοπεποίθησης που θα σας δίνει κουράγιο και θα σας βοηθάει να χτίζετε αυτοπειθαρχία. Ενημερώστε τους κοντινούς σας ανθρώπους και ζητήστε την κατανόηση και την στήριξή τους, αν είναι πραγματικά δικοί σας άνθρωποι θα σας βοηθήσουν.Ξεκινήστε την δράση ΣΗΜΕΡΑ! Απόφαση χωρίς δράση δεν είναι απόφαση. Πάρτε το πλάνο σας και αναρωτηθείτε: ποιο βήμα μπορώ να κάνω ΣΗΜΕΡΑ για να ξεκινήσω την πορεία προς το στόχο μου; Και κάντε το. Για παράδειγμα, αναζητήστε τα πανεπιστήμια που προσφέρουν το μεταπτυχιακό που θέλετε, και κάντε με όλα μια πρώτη επαφή. Ακόμα κι αυτή η μικρή ενέργεια θα σας βάλει στον δρόμο, γιατί μην ξεχνάτε πως «Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός» όπως έλεγαν και οι αρχαίοι Έλληνες.

Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στο να αλλάξετε τη ζωή σας είναι η περιοριστική πεποίθηση πως κάτι που θέλετε πολύ «δεν γίνεται». Πιθανές περιοριστικές πεποιθήσεις, παλιότερες εμπειρίες ή οι γενικότερες απόψεις που επικρατούν πυροδοτούν τον εσωτερικό σας διάλογο, σας πείθουν πως αυτό που θέλετε «δεν γίνεται» και σας κρατούν πίσω. Γι’ αυτό σήμερα θα μοιραστώ αυτή την μαγική λέξη που αν ξεκινήσετε να την χρησιμοποιείτε στον εσωτερικό σας διάλογο θα σας αλλάξει κυριολεκτικά την ζωή. Αντί να πείτε «δεν γίνεται» ξεκινήστε να λέτε «Κι αν μπορούσε να γίνει;» Δεν σας προτείνω να πάτε κατ’ ευθείαν στο «γίνεται» γιατί αν λέτε κάτι που δεν πιστεύετε, ο εαυτός σας θα αντιδράσει. Αν όμως ξεκινήσετε αμφισβητώντας την κάθετη άποψη του «δεν γίνεται» θα μπείτε σ’ ένα νέο τρόπο σκέψης, συναισθήματος και δράσης και θα αρχίσετε να πιστεύετε πως «γίνεται»! Θα σας δώσω τρία παραδείγματα:Γίνεται μετά τα πενήντα ή και τα εξήντα να βρει κάποιος το ταίρι του και να ξαναφτιάξει τη ζωή του; Η πρώτη προφανής απάντηση είναι το κλασσικό «δεν γίνεται». Όταν όμως πείτε «Κι αν θα μπορούσε να γίνει;» θα αρχίσετε να φέρνετε στο μυαλό σας ιστορίες ανθρώπων που το έχουν κάνει και αυτό θα αλλάξει αμέσως το συναίσθημά σας! Αν το να βρείτε ένα σύντροφο είναι το όνειρό σας κι ας έχουν προχωρήσει τα χρόνια, θα αρχίσετε να περιποιείστε τον εαυτό σας διαφορετικά, θα βγαίνετε πιο συχνά, θα πηγαίνετε σε γιορτές και εκδηλώσεις, θα τολμήσετε να δημιουργήσετε νέες γνωριμίες. Και το κυριότερο είναι ότι θα ξεκινήσετε να το πιστεύετε, κι αυτή σας η τοποθέτηση θα σας φέρει ενεργειακά πιο κοντά στο συναίσθημα που θέλετε να νιώσετε όταν έχετε βρει τον σύντροφό σας, αυξάνοντας θεαματικά τις πιθανότητες να γίνει πραγματικότητα.Γίνεται όταν έχεις αντιμετωπίσει πολλές «κλειστές πόρτες» να βρεις τη δουλειά που ονειρεύεσαι; Και πάλι η πιο πιθανή απάντηση είναι «ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ»… Αν όμως πείτε στον εαυτό σας «Κι αν όντως μπορεί να βρεθεί για μένα εκείνη η δουλειά που θα αξιοποιεί τις γνώσεις και τα ταλέντα μου και θα με αμείβει δίκαια για τις υπηρεσίες μου;» θα οδηγηθείτε να δημιουργήσετε ένα πολύ πιο ελκυστικό βιογραφικό, θα ψάξετε να βρείτε πιθανές θέσεις σε εταιρίες ή οργανισμούς που σας ενδιαφέρουν, μέσα από τον κύκλο γνωριμιών σας θα εντοπίσετε τους ανθρώπους-κλειδιά και θα βρείτε ευρηματικούς τρόπους για να τους συναντήσετε! Αρκεί να πιστέψετε ότι μπορεί να γίνει και αυτή η πίστη θα σας δώσει το κουράγιο και την τόλμη να κάνετε τα κατάλληλα βήματα! Ο τολμών νικά!Θέλω να κόψω το κάπνισμα, αλλά δεν μπορώ, δεν γίνεται. Έχουμε πολλούς καπνιστές που ενώ θεωρητικά λένε ότι θέλουν να σταματήσουν το κάπνισμα δεν το κάνουν γιατί το θεωρούν αδύνατο. Κι όμως, αν ξεκινούσαν έναν εσωτερικό διάλογο λέγοντας «Κι αν θα μπορούσα να το καταφέρω;» οι πιθανότητες να το πετύχουν αρχίζουν να ζωντανεύουν! Παίρνοντας παραδείγματα ανθρώπων που το κατάφεραν, διαβάζοντας σχετικά βιβλία, μαθαίνοντας τεχνικές και βοηθήματα, και υιοθετώντας νέες συνήθειες που τους βοηθούν να ξεπεράσουν το κάπνισμα, θα καταφέρουν να το σταματήσουν! Κι όλα θα έχουν ξεκινήσει από αυτή τη μαγική λέξη «Κι αν θα μπορούσα;»

Στη σημερινή εποχή, ένα συνηθισμένο φαινόμενο είναι οι άνθρωποι να αλλάζουν καριέρα, να τολμούν να κάνουν κάτι καινούργιο, καθώς οι συνθήκες αλλάζουν και η τεχνολογία και οι δυνατότητες της Τεχνητής Νοημοσύνης ανοίγουν καινούργιες ευκαιρίες. Όμως, ενώ πολλοί είναι εκείνοι που έχουν ένα τέτοιο όνειρο ή επιθυμία, είναι λίγοι εκείνοι που το κάνουν πράξη, γιατί αυτοεμποδίζονται από τρία μεγάλα ψυχικά εμπόδια, που τους οδηγούν σε ανασταλτικούς τρόπους σκέψης και σε αναβλητικότητα:Το πρώτο εμπόδιο είναι η ντροπή: Οι άνθρωποι αυτοί νιώθουν ντροπή που τους εμποδίζει να τολμήσουν να ξεκινήσουν τα πρώτα βήματα προς το όνειρό τους, γιατί φοβούνται τις απόψεις των άλλων, το τι θα πούνε που ξαφνικά αποφασίζουν να αλλάξουν πορεία στα επαγγελματικά τους. Σχόλια του τύπου «από πού και ως πού τώρα η Μαρία έγινε ξαφνικά διακοσμήτρια και μας το παίζει σύμβουλος» και άλλα παρόμοια τους κρατάνε πίσω. Σκέψεις φόβου αποτυχίας, ενδοιασμοί αν οι κοντινοί τους θα τους στηρίξουν τους αποθαρρύνουν από το να τολμήσουν. Συνειδητοποιείστε ότι η ντροπή είναι ένας επίκτητος τρόπος σκέψης που έχει χτιστεί από τα βρεφικά χρόνια ως μια ανάγκη που έχει κάθε μωρό να ικανοποιήσει τους άλλους ώστε να του καλύψουν τις ανάγκες του. Στους ενήλικες αυτή η ανάγκη δεν υπάρχει πια, και η δύναμη της γνώμης των άλλων είναι πολύ μικρότερη.Το δεύτερο εμπόδιο είναι ο φόβος ότι δεν θα λανσάρετε κάτι πρωτότυπο ή καινούργιο: Σαν μέντορας, έχω υποστηρίξει νέους επιχειρηματίες και αξιόλογους ανθρώπους στο να χτίσουν ένα καινούργιο εγχείρημα, ή να λανσάρουν την προσωπική τους μπράντα ως ειδικοί ή ως σύμβουλοι. Οι περισσότεροι διακατέχονται από την σκέψη πως δεν έρχονται να φέρουν κάτι καινούργιο ή σπουδαίο στην αγορά. Η απάντηση εδώ είναι απλή: δεν υπάρχει αυτό που λέμε «παρθενογέννεση» γιατί ιστορικά, όλα τα έχουν πει οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι και οι μεγάλοι δάσκαλοι ή ηγέτες. Όμως, ο κάθε άνθρωπος έχει τα δικά του, μοναδικά χαρίσματα, ταλέντα και ιστορία. Και ακριβώς αυτή είναι η πρωτοτυπία του, έτσι και για σας, η δική σας προσωπικότητα και εμπειρία, ο δικός σας τόνος φωνής και οι ιστορίες που έχετε να μοιραστείτε είναι οι μοναδικότητές σας, που θα δώσουν αξία στους αποδέκτες σας, και που δεν έχετε δικαίωμα να τους στερήσετε.Το τρίτο εμπόδιο είναι η σύγκριση με τους άλλους: Το μεγάλο λάθος που κάνουν οι άνθρωποι σε μια τέτοια φάση είναι να συγκρίνονται με τους άλλους, κυρίως τους πολύ επιτυχημένους και ως αποτέλεσμα να απορρίπτουν τον εαυτό τους. Όμως, θυμηθείτε πως η μοναδικότητά σας είναι εκείνη που θα κάνει τη διαφορά, άρα κάθε σύγκριση είναι ουτοπική. Αν έχετε κάτι να πάρετε από τους ανθρώπους που θαυμάζετε είναι ο τρόπος σκέψης και δράσης τους, και πάνω απ’ όλα οι δυσκολίες που ξεπέρασαν στην πορεία τους για την κορυφή: όλη η ουσία βρίσκεται στο ταξίδι, στην προσπάθεια, στην αντιμετώπιση της αποτυχίας, γι’ αυτό μην μένετε μόνο στις στιγμές της λάμψης και της επιτυχίας. Αυτό που θα σας βοηθήσει είναι μόνο η σύγκριση με τον δικό σας παλιότερο εαυτό, που θα μετράει τα βήματα της δικής σας εξέλιξης και θα σας δίνει κουράγιο.

Αν κοιτάξετε γύρω μας, θα δείτε πως οι περισσότεροι άνθρωποι βιάζονται γιατί δεν έχουν χρόνο, κάνουν πάρα πολλά πράγματα, προσπαθούν να είναι μέσα σε όλα, να τα μάθουν όλα, σχεδόν σε μια κατάσταση FOMO (fear of missing out), δηλαδή φοβούνται μην χάσουν κάτι και τρέχουν συνεχώς από το ένα στο άλλο, με αποτέλεσμα να βιώνουν στρες. Γι’ αυτό σήμερα θα εισάγω την νοοτροπία Less is More που μπορείτε να εφαρμόσετε σε όλους τους τομείς της ζωής σας, ξεκινώντας από…Την εμφάνισή σας και τα ρούχα σας: Πόσο μακιγιάζ κάνετε ή τρέχετε σ’ επαγγελματίες για να σας βάψουν, πόσα κοσμήματα και αξεσουάρ φοράτε, πόσα ρούχα και παπούτσια κρατάτε στις ντουλάπες μας! Είναι πραγματικά απαραίτητα; Εξετάστε προσεκτικά όλα όσα φοράτε και κάνετε προκειμένου να εμφανιστείτε κ, κι αναρωτηθείτε αν το κάνετε για τους άλλους, ή για σας! Στην συνέχεια ανοίξτε τις ντουλάπες σας κι αν έχετε ρούχα, παπούτσια, ή αξεσουάρ δεν έχετε φορέσει για πάνω από 12 μήνες, δώστε το! Στον χώρο του σπιτιού ή και της εργασίας σας: Το περιβάλλον που κινείστε επηρεάζει πάρα πολύ την ψυχολογία και την σκέψη σας: ένα φορτωμένο και συνωστισμένο περιβάλλον οδηγεί σ’ ένα φορτωμένο και συνωστισμένο μυαλό! Γι’ αυτό, παρατηρείστε τον χώρο σας και για κάθε αντικείμενο αναρωτηθείτε: το χρειάζομαι αυτό; Το θέλω; Μου αρέσει; Μου είναι κάπου χρήσιμο; Και αν δεν το θέλετε πραγματικά ούτε σας εξυπηρετεί κάπου κρύψτε το ή χαρίστε το! Καθαρίζοντας τον χώρο σας και αφήνοντας ελεύθερες τις επιφάνειες, θα νιώθετε πολύ πιο ξεκούραστοι, και με καθαρό μυαλό!Σε τι αφιερώνετε τον χρόνο σας: Ως γνωστόν, ακόμα πιο πολύτιμος κι από τα χρήματα είναι ο χρόνος σας: ο χρόνος που έχετε για να ζείτε και να δημιουργείτε! Εξετάστε προσεκτικά τι κάνετε κάθε μέρα, και ξεκαθαρίστε τι σας είναι πραγματικά ωφέλιμο, χρήσιμο, ευχάριστο, εποικοδομητικό, και βάλτε το σε προτεραιότητα! Από τα υπόλοιπα, κρατήστε μόνο τα απολύτως απαραίτητα, ώστε να σας μένει ποιοτικός χρόνος για σας, τους αγαπημένους και την ξεκούρασή σας.Πού εστιάζετε το μυαλό και την προσοχή σας: Έχω αναφέρει ξανά πως όπου εστιάζεται ο νους αυτό μεγεθύνεται! Η επιρροή των σόσιαλ με τα άπειρα εναλλασσόμενα μηνύματα πιθανά σας εμποδίζει από την ποιότητα στον βωμό της ποσότητας! Και εδώ θα χρειαστεί να ξεσκαρτάρετε και να ασχοληθείτε με αυτά που πραγματικά σας ενδιαφέρουν και σας εξελίσσουν, και να αποφύγετε περιττές πληροφορίες που συνωστίζονται το μυαλό σας και σας αγχώνουν: η νοοτροπία less is more σας βοηθάει και να έχετε καθαρή σκέψη!Με ποιους ανθρώπους κάνετε παρέα: Οι άνθρωποι με τους οποίους βρίσκεστε συχνά, είναι πάρα πολύ σημαντικοί, γιατί εσείς διαμορφώνεστε σύμφωνα με τον μέσο όρο των πέντε ανθρώπων με τους οποίους περνάτε τον περισσότερο χρόνο σας! Γι’ αυτό ξεχωρίστε ποιοι είναι οι πραγματικά δικοί σας άνθρωποι με τους οποίους περνάτε καλά και νιώθετε θετική επιρροή, και απομακρυνθείτε από όσους δεν χρειάζεται να έχετε στην ζωή σας. 

Για να γίνετε ψυχικά ανθεκτικοί και να νιώθετε ουσιαστική ευημερία, ηρεμία και χαρά στην ζωή σας, είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσετε πως κάθε κατάσταση που έρχεται στη ζωή σας, συμπεριλαμβανομένων και των ανθρώπων που συναντάτε και σχετιζόσαστε, είναι για την δική μας εξέλιξη, για να μάθετε να την διαχειρίζεστε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και να βγαίνετε μέσα από αυτήν πιο σοφοί, πιο δυνατοί. Θα μοιραστώ σήμερα τρεις άμεσους τρόπους που σας βοηθούν να αξιοποιείτε κάθε κατάσταση, όποια κι αν είναι αυτή, όσο δύσκολη κι αν σας φαίνεται. Ακόμα κι αν σήμερα περνάτε μια απώλεια, μια μεγάλη πρόκληση, μια περιπέτεια σε κάποιον από τους βασικούς τομείς της ζωής, όπως η υγεία, η οικογένεια, τα επαγγελματικά, οι σπουδές ή τα οικονομικά σας, μπορείτε πάντα να κάνετε τις τρεις ερωτήσεις που θα σας προτείνω προς τον εαυτό σας. Οι απαντήσεις που θα δώσετε στην κάθε ερώτηση είναι εκείνες που θα σας δείξουν τον δρόμο που ταιριάζει στην δική σας περίπτωση, συμβαδίζουν με τις αξίες σας, και σας κινητοποιούν με δράση από σήμερα κιόλας.Τι έρχεται να μου πει αυτή η κατάσταση; Τι μήνυμα μου δίνει; Τι καμπανάκι μου χτυπάει; Σε τι με ενημερώνει; Όταν έρχεται κάτι που δεν περιμένατε, σίγουρα θα ταραχτείτε, αλλά είναι σημαντικό να επανέλθετε γρήγορα με αποδοχή-όπως για παράδειγμα το γάλα που χύθηκε-και να αποφύγετε την άρνηση, την κριτική και την αναζήτηση αιτίων και υπεύθυνων, γιατί αυτό δεν θα σας βγάλει πουθενά. Η ερώτηση αυτή έρχεται να σας βάλει σε μια διάθεση αποδοχής ότι τα πράγματα δεν έρχονται πάντα όπως τα περιμένετε κι αν είστε ανοικτοί σ’ αυτό, θα έχετε την ικανότητα να κρατάτε την ψυχραιμία σας και να μην γκρινιάζετε σαν θύματα!Ποια ευκαιρία κρύβει αυτή η κατάσταση; Ποιο μάθημα με καλεί να μάθω; Ποια απόφαση χρειάζεται να πάρω; Απαντώντας, θα αναζητήσετε το μάθημα που έρχεται να σας δώσει αυτή η εμπειρία, για παράδειγμα, μπορεί να κρατούσατε απρόσεκτα το δοχείο με το γάλα, ή να ήταν τα χέρια σας βρεγμένα, ή να σκεφτόσασταν κάτι άλλο και γι’ αυτό σας γλίστρησε. Άρα το μάθημα είναι το πώς θα είστε προσεκτικοί την επόμενη φορά, τι θα πρέπει να αποφύγετε και τι θα πρέπει να κάνετε ώστε να μην μας χυθεί το γάλα!Πρακτικά, τι χρειάζεται να κάνω ώστε να αξιοποιήσω αυτή την ευκαιρία; Σε ποια βήματα να προχωρήσω, ποιες συνήθειες να αναπτύξω, ποιες συμπεριφορές να υιοθετήσω ώστε να βελτιώσω τον εαυτό και την ζωή μου; Εδώ θα αναφερθώ στην αποτυχία, μια που είμαστε και σε μήνα Πανελληνίων. Τι καλό μπορεί να φέρει μια αποτυχία θα μου πείτε; Στην πράξη θα φέρει γιατί θα σας καθοδηγήσει στο τι βήματα πρέπει να κάνετε για να οδηγηθείτε στην επιτυχία. Είδατε τι δεν λειτούργησε καλά, τι σας εμπόδισε να πετύχετε για να το αποφύγετε, αλλά και να υιοθετήσετε εκείνες τις συνήθειες και πρακτικές που θα σας βοηθήσουν να πετύχετε. Πιο οργανωμένο ημερήσιο πρόγραμμα; Περισσότερο διάβασμα; Περισσότερη εξάσκηση; Λιγότερο άγχος και περισσότερη ηρεμία; Αυτή η τρίτη ερώτηση είναι που θα σας καθοδηγήσει και θα σας κάνει πιο αποφασιστικούς, ώστε να μπείτε στην πράξη από την επόμενη κιόλας μέρα!

Οι διακοπές είναι για όλους κάτι που περιμένουμε όλο το χρόνο για να ξεφύγουμε και να ανανεωθούμε. Συχνά όμως, μετά τις διακοπές νιώθουμε κούραση, κι αυτό γιατί πιθανά δεν έχουμε εξασφαλίσει εκείνες τις συνθήκες και επιλογές που θα μας ξεκουράσουν αληθινά. Θα μοιραστώ κάποιες προτάσεις, που αν τις εφαρμόσετε, θα σιγουρέψτε ότι τις φετινές διακοπές θα ξεκουραστείτε και θα γυρίσετε με γεμάτες μπαταρίες.Επιλέξτε προσεκτικά με ποια παρέα θα πάτε διακοπές: Η παρέα σας στις διακοπές παίζει καθοριστικό ρόλο, γι’ αυτό επιλέξτε με ποιους θα πάτε και φροντίστε να είναι άνθρωποι με τους οποίους σας αρέσει να βρίσκεστε, σας ανεβάζουν ψυχολογικά, και νιώθετε μαζί τους καλά. Αν μάλιστα είναι να μείνετε και μαζί στον ίδιο χώρο, σιγουρέψτε ότι είναι άνθρωποι θετικοί και βολικοί, που δεν γκρινιάζουν, ούτε έχουν συνεχώς κάποιο παράπονο ή απαίτηση γιατί αυτό είναι πάρα πολύ κουραστικό.Επιλέξτε προσεκτικά το πού θα πάτε διακοπές: Αυτό βέβαια είναι και σε απόλυτη συνάρτηση με την παρέα που είναι σημαντικό να είναι ταιριαστή: μην κάνετε το λάθος να υποχωρήσετε στον προορισμό των διακοπών μόνο και μόνο για να μη χαλάσετε το χατίρι της παρέας: για παράδειγμα, υπάρχουν κάποιοι που θέλουν στις διακοπές πολυκοσμία, κίνηση, ξενύχτι, clubbing και δράση, ενώ άλλοι θέλουν ένα ήρεμο νησί, με λίγο κόσμο και πιο απλή ζωή στη θάλασσα, χωρίς απαιτητικό ντύσιμο, για να ξεκουραστούν πραγματικά.Θυμηθείτε ότι διακοπές σημαίνει «διακόπτω» κάνω διάλειμμα: Ο λόγος που ανανεωνόμαστε και ξεκουραζόμαστε στις διακοπές είναι γιατί για δύο εβδομάδες σταματάμε να κάνουμε ότι κάναμε όλο το χρόνο: πάμε σ’ έναν άλλο τόπο για αλλαγή και γι’ αυτό το διάστημα αλλάζουμε συνήθειες και καθημερινότητα. Απομακρυνθείτε λοιπόν από οτιδήποτε σας θυμίζει τη δουλειά, το γραφείο σας και τις εργασιακές έννοιες.Απομακρύνετε κινητά και γενικότερα οθόνες: Στις διακοπές σας είναι μια ευκαιρία να κάνετε μια αποτοξίνωση από τα σόσιαλ, γι’ αυτό αφήστε το κινητό σας στην άκρη, κι αν δεν μπορείτε να το κάνετε όλες τις μέρες, τουλάχιστον μείνετε έξω από οθόνες για αρκετές ώρες μέσα στη μέρα. Θα δείτε την ζωή σας να αλλάζει, το μυαλό σας να ηρεμεί και η ψυχολογία σας να ανεβαίνει!Φροντίστε τον εαυτό σας: Εκμεταλλευτείτε τις διακοπές για να περιποιηθείτε τον εαυτό σας όπως δεν προλαβαίνετε να τον φροντίσετε κατά τη διάρκεια του υπόλοιπου χρόνου: τραφείτε σωστά, ενυδατωθείτε, κολυμπήστε, παίξτε ρακέτες, ασκηθείτε, θρέψτε την ψυχή σας κοντά στη φύση, κάντε διαλογισμό, και το τροφοδοτείστε το μυαλό σας μέσα από ενδιαφέροντα βιβλία!Οι διακοπές είναι ευκαιρία για ενδοσκόπηση: Αν η καθημερινότητά σας όλο το χρόνο είναι επιβαρυμένη και έχει πολύ τρέξιμο, στις διακοπές θα έχετε την ευκαιρία να μείνετε λίγο μόνοι με τον εαυτό σας, να μπείτε σ’ ένα γόνιμο εσωτερικό διάλογο, να σκεφτείτε τι πραγματικά θέλετε, κάτι που θα σας βοηθήσει να αναθεωρήσετε, να βάλετε καινούργιους στόχους, να ανανεωθείτε και να μπείτε γεμάτοι νέα δύναμη στο Φθινόπωρο.

Σήμερα θα σας μιλήσω για το gaslighting, ένας όρος που μπορεί να έχετε ακούσει, αλλά να μην έχετε καταλάβει ακριβώς τι είναι. Το gaslighting προέρχεται από μια ταινία και θεατρικό του 1940 που λεγόταν Gaslight, όπου περιγράφεται μια μορφή ψυχολογικής κακοποίησης, με τον δράστη να κάνει το θύμα του να αμφισβητεί την πραγματικότητα και την κρίση του. Σκεφτείτε μια κατάσταση όπου δύο άνθρωποι μιλάνε για κάποιο παλιό γεγονός, και ο ένας να το περιγράφει εντελώς αλλιώς και να προσπαθεί να βγάλει τον άλλον τρελό! Και μάλιστα να του ρίχνει ευθύνες!Αυτός που ασκεί το gaslighting είναι ένας χειριστικός άνθρωπος που θέλει το πάνω χέρι σε μια σχέση και το πετυχαίνει με ανθρώπους που είτε έχουν χαμηλή αυτοεικόνα, είτε έχουν γοητευτεί, ίσως και εξαρτηθεί από τη σχέση. Από την άλλη μεριά, το θύμα gaslighting αρχίζει να αμφιβάλει αν θυμάται σωστά τα γεγονότα, νιώθει άγχος και αβεβαιότητα, φτάνει να ζητάει συγγνώμη για πράγματα που δεν έχει κάνει, κι ακόμα χειρότερα… Κλονίζεται η εμπιστοσύνη του στον εαυτό του, απομονώνεται και πιστεύει ότι είναι προβληματικό. Αυτές οι σκέψεις το οδηγούν σε αλλαγή συμπεριφοράς, γιατί φοβάται χειρότερες αντιδράσεις από τον δράστη και σιγά-σιγά γίνεται ένας άνθρωπος άβουλος, αδύναμος και φοβισμένος.Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο σε σας ή σε κάποιον δικό σας, υπάρχουν τα κατάλληλα βήματα:Αναγνώριση: Όπως στις περισσότερες δύσκολες σχέσεις και καταστάσεις, το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσετε ότι είτε εσείς, είτε κάποιος δικός σας άνθρωπος έχει πέσει θύμα gaslighting μέσα σε μια σχέση.Κάντε καταγραφή των γεγονότων: Ξεκινήστε να κρατάτε σημειώσεις ή ημερολόγιο με γεγονότα και συνομιλίες που αργότερα μπορεί να σας προκαλέσουν σύγχυση. Αυτό σίγουρα θα βοηθήσει να διατηρήσετε την αίσθηση της πραγματικότητας.Μιλήστε με δικούς σας ανθρώπους που εμπιστεύεστε: Περιγράψτε αυτό που ζείτε σε κάποιο στενό φίλο ή μέλος της οικογένειάς σας που ξέρετε ότι έχει αντικειμενική κρίσηΦροντίστε τον εαυτό σας, σωματικά και ψυχολογικά: Υγιεινή διατροφή και ενυδάτωση, τακτική σωματική άσκηση, και δραστηριότητες που σας ευχαριστούν. Με αυτές τις συνήθειες θα επιτύχετε ολιστική υγεία, ευεξία και ανθεκτικότητα.Θέστε όρια στη σχέση σας με το άτομο που σας κάνει gaslighting: Όσο κι αν σας φαίνεται δύσκολο, το gaslighting ασκείται σε ανθρώπους που είναι ανεκτικοί με τους άλλους και το επιτρέπουν. Όταν βάλετε τα όριά σας και τα τηρήσετε, ο δράστης θα «μαζευτεί» και θα συμμορφωθεί.Ζητήστε επαγγελματική βοήθεια: Εξετάστε το ενδεχόμενο να ζητήσετε βοήθεια από έναν θεραπευτή ή σύμβουλο που μπορεί να σας καθοδηγήσει στη διαχείριση των συναισθημάτων σας και να σας βοηθήσει να επανακτήσετε τον έλεγχο της ζωής σας.

Σήμερα θα σας μιλήσω για το ghosting, μια συμπεριφορά που φαίνεται αρκετά διαδεδομένη στις μέρες μας. Το ghosting συμβαίνει όταν έχετε μια σχέση με συστηματική επικοινωνία, και ξαφνικά, ο άλλος εξαφανίζεται τελείως, δεν απαντά τα μηνύματά σας και εσείς μένετε με την απορία του τι συμβαίνει και ταράζεστε από το απότομο σοκ. Είναι κάτι που συνέβαινε και παλιότερα, απλά σήμερα είναι πολύ πιο εύκολο για κάποιον να κρυφτεί και να εξαφανιστεί πίσω από οθόνες, μηνύματα και κλειστά κινητά. Αν συμβεί κάτι τέτοιο σε σας ή σε κάποιο δικό σας, θα μοιραστώ κάποιους αποτελεσματικούς τρόπους για να το αντιμετωπίσετε.Αποφύγετε να ρίξετε όλη την ευθύνη στον εαυτό σας. Aκόμα κι αν το μυαλό σας τρέχει σε διάφορα αρνητικά σενάρια που σας κάνουν να πιστεύετε ότι εσείς φταίξατε, ή αν αρχίσατε να ενεργοποιείτε μηχανισμούς που σας χαμηλώνουν την αυτοεκτίμηση, συνειδητοποιείστε πως η συμπεριφορά του ghosting χαρακτηρίζει εκείνον που την έκανε και δεν έχει να κάνει με σας.Αναλογιστείτε με ηρεμία και διαύγεια αν είχατε ενδείξεις ότι η σχέση δεν πήγαινε καλά. Όταν κάποιος εξαφανίζεται και κρύβεται το κάνει είτε γιατί δεν έχει την δύναμη για μια δύσκολη συζήτηση, είτε δεν έχει ικανότητα να συνδεθεί ή φοβάται την εξέλιξη μιας σχέσης με μεγαλύτερη οικειότητα και προτιμάει να απομακρυνθεί.Αναζητήστε αν είχατε κάποιο μερίδιο ευθύνης για αυτή την έκβαση. Με ψυχραιμία και χωρίς αυτομαστίγωμα ψάξτε για τυχόν δικές σας συμπεριφορές που μπορεί να οδήγησαν στο τέλος της σχέσης, ώστε να πάρετε το μάθημα για το μέλλον.Γράψτε όλα όσα θα θέλατε να πείτε. Επειδή η σιωπή από την άλλη πλευρά σας στέρησε την δυνατότητα να του μιλήσετε, να ρωτήσετε για να καταλάβετε τι έγινε και εξαφανίστηκε και να εκφράσετε το θυμό, την απορία, την απόρριψη, την εγκατάλειψη, την αδικία και ότι άλλο νιώθετε, πάρτε μια κόλλα χαρτί και γράψτε τα συναισθήματά σας. Θα νιώσετε ανακούφιση και απελευθέρωση.Δώστε στον εαυτό σας χρόνο και μπείτε στην αποδοχή. Αφήστε τον εαυτό σας να χαλαρώσει, φροντίστε την διατροφή, την υγεία σας, δείτε ανθρώπους που αγαπάτε και σας δίνουν χαρά, και αφήστε τις σκέψεις που κάνουν τον άνθρωπο που εξαφανίστηκε να στοιχειώνει μέσα σας. Ο χρόνος είναι ο μεγαλύτερος γιατρός και σιγά-σιγά μάθετε να αποδέχεστε πως υπάρχουν και άνθρωποι που για δικούς τους λόγους, κάποιες φορές φέρονται με τρόπο που πληγώνει τους άλλους.

Σήμερα θα μιλήσουμε για στόχους που θέλετε να κατακτήσετε, και στο μυαλό σας οποιοδήποτε στόχο, οικονομικό, επαγγελματικό, σωματικής υγείας. Και ενώ στο coaching οι περισσότεροι εστιάζουν σε πλάνα βημάτων, τεχνικές και αντιμετώπιση εμποδίων, σ’ αυτή την εκπομπή θα σας προτείνω τρεις στρατηγικές που σας βοηθούν να χτίσετε ψυχολογία επιτυχίας όταν θέλετε να κατακτήσετε ένα καινούργιο στόχο.Για να πετύχετε ένα στόχο χρειάζεται πρώτα να μπορείτε να τον φανταστείτε: Κάντε εικόνα τον εαυτό σας πώς θα είστε όταν έχετε πετύχει αυτόν τον στόχο. Οι έρευνες δείχνουν πως για να πραγματοποιήσει ο άνθρωπος κάτι στο φυσικό επίπεδο, πρέπει πρώτα να μπορεί να το δημιουργήσει στην φαντασία του. Έτσι λειτουργούσαν οι μεγάλοι εφευρέτες όταν έκαναν τα πειράματά τους, είχαν στο μυαλό τους αυτό που ήθελαν να πετύχουν. Και όταν φέρνετε αυτή την εικόνα ξεκάθαρη στο φαντασιακό επίπεδο, τότε θα ξεκινήσετε να νιώθετε και τα συναισθήματα που θα βιώνετε όταν έχετε πετύχει τον στόχο σας στην πραγματικότητα. Και αυτό γιατί το μυαλό λειτουργεί με εικόνες, και όταν βλέπετε μια εικόνα με τα μάτια της φαντασίας, το σώμα σας αντιδράει σαν να ήταν πραγματική, ακριβώς όπως σας συμβαίνει όταν βλέπετε μια ταινία και συγκινείστε ή φοβάστε, ανάλογα με το τι δείχνει η οθόνη. Νιώθοντας από πριν τα συναισθήματα του στόχου σας, θα σας είναι και πολύ πιο εύκολο να υιοθετήσετε την στρατηγική…Βάλτε προτεραιότητα και ασχοληθείτε με το στόχο σας καθημερινά: Όταν κάτι το θέλετε πολύ, έχει μεγάλη σημασία να δουλεύετε γι’ αυτό κάθε μέρα, να κάνετε κάθε μέρα έστω και ένα μικρό βήμα προς το στόχο, να είστε συστηματικοί και να έχετε επιμονή, κι ακόμα και τις πιο δύσκολες στιγμές να μην χάνετε το κουράγιο σας. Η συστηματική εστίαση στο στόχο είναι εκείνη που θα σας φτάσει στην επιτυχία, κι ακόμα κι αν μια μέρα δεν καταφέρετε πολλά, δεν πειράζει, εσείς μείνετε εκεί, στον δρόμο σας.Υιοθετείστε ευελιξία: Ακόμα κι αν έχετε ένα ξεκάθαρο πλάνο βημάτων προς τον στόχο σας, να είστε ανοικτοί σε πιθανές ευκαιρίες και επιλογές που μπορεί να τύχουν στην πορεία. Η ευελιξία θα σας βοηθήσει να μάθετε και να υιοθετήσετε καινούργιες λύσεις, ή να συναντήσετε ανθρώπους που θα σας συμβουλέψουν σε κάτι που δεν ξέρατε. Αυτό σημαίνει ότι ναι μεν θα έχετε το πλάνο σας προς τον στόχο, αλλά αν χρειαστεί, θα κάνετε αλλαγές που θα σας διευκολύνουν και να μην γίνεστε ανέλικτοι. Ειδικά αν αυτό τον καιρό ακολουθείτε μια συγκεκριμένη διατροφή από διαιτολόγο για να απελευθερώσετε βάρος, φροντίστε να έχετε εναλλακτικές σε περίπτωση που είστε κάπου έξω, ώστε να αντιμετωπίσετε με επιτυχία τυχόν εμπόδια που μπορεί να συναντήσετε.

Ένα από τα πιο σπάνια φαινόμενα στους ανθρώπους είναι να φροντίζουν από νεαρή ηλικία την ευημερία τους όταν φτάσουν σε μεγάλη ηλικία. Γι’ αυτό σήμερα, θα μοιραστώ κάποια κορυφαία μυστικά για το πώς θα εξασφαλίσετε μια όμορφη ζωή για πάντα. Θυμηθείτε πως οι σημερινές σας επιλογές καθορίζουν την μελλοντική σας κατάσταση, γι’ αυτό, όσο νέοι κι αν είστε, σκεφτείτε πως κάποτε κι εσείς θα μεγαλώσετε.Φροντίστε την οικονομική σας ανεξαρτησία: Πολλοί από τους ανθρώπους που έρχονται για θεραπεία, δεν έχουν τακτοποιήσει έγκαιρα τα οικονομικά τους και νιώθουν ιδιαίτερα ανασφαλείς, ή πρέπει να τρέχουν για το μεροκάματο ακόμα και πολύ μετά τα εξήντα τους. Γι’ αυτό, μην σκέφτεστε μόνο πώς θα περάσετε σήμερα, αλλά κάντε ότι μπορείτε ώστε όταν φτάσετε σε μεγάλη ηλικία να είστε οικονομικά ανεξάρτητοι.Γεμίστε την καρδιά σας με καλοσύνη: Η καλοσύνη στη σκέψη, στο συναίσθημα, στις επιλογές και πράξεις σας είναι το μεγάλο μυστικό για να γεμίζει η ψυχή σας και να νιώθετε ανάλαφροι. Αποφύγετε την κριτική και το κουτσομπολιό, είναι δύο πράγματα που τόσο πολύ απολαμβάνουν οι άνθρωποι, αλλά το μόνο που κάνουν είναι να σας γεμίζουν με δυσάρεστα συναισθήματα και δεν σας ωφελούν πουθενά. Υιοθετήστε την καλή πρόθεση, την καλοσύνη και την ευγνωμοσύνη για τα καλά που έχετε στη ζωή σας.Προσέχετε την υγεία σας, την διατροφή και την σωματική σας εξάσκηση: Η σωστή, υγιεινή διατροφή είναι το άλφα και το ωμέγα για την διαχρονική σας υγεία. Μετατρέψτε την τροφή σας σε φάρμακο και δεν θα χρειαστείτε ποτέ γιατρούς και φάρμακα. Γυμναστείτε καθημερινά με τρόπους που σας αρέσουν, πίνετε άφθονο νερό και αποφύγετε το αλκοόλ και το κάπνισμα.Εξασφαλίστε ισορροπία προσωπικής & επαγγελματικής ζωής και εμπλουτίστε την ζωή σας με ενδιαφέροντα: «Η πολλή δουλειά τρώει τον αφέντη» έλεγαν οι παλιοί και είχαν απόλυτο δίκιο. Όσο κι αν σας αρέσει η δουλειά σας και την αγαπάτε, φροντίστε να κρατάτε ισορροπία. Ο προσωπικός σας χρόνος είναι εξίσου πολύτιμος με τον επαγγελματικό, και ακόμα, είναι πολύ σημαντικό να έχετε και προσωπικές δραστηριότητες, ενδιαφέροντα και χόμπι που σας δίνουν νόημα και χαρά. Θυμηθείτε πως το γέλιο και η χαρά είναι τεράστια πηγή μακροζωίας και ευημερίας.Μη σταματήσετε ποτέ να αποκτάτε νέες γνώσεις και να εξελίσσεστε: Είναι αλήθεια πως όταν σταματήσει η νέα γνώση είναι σαν να σταματάει και η ζωή. Θα μείνετε πάντα νέοι στην καρδιά και στο μυαλό όσο διαβάζετε, μαθαίνετε καινούργια πράγματα, ανοίγετε το μυαλό και την σκέψη σας. Εξάλλου, η ίδια η ζωή είναι ένα συνεχές σχολείο, που μας δίνει ευκαιρίες για καινούργιες εμπειρίες που μας διευρύνουν. Αγκαλιάστε τις.

Στους γρήγορους ρυθμούς της καθημερινότητας, οι περισσότεροι άνθρωποι τρέχουν πίσω από υποχρεώσεις και στόχους, και συχνά ξεχνούν να ζήσουν πραγματικά και ουσιαστικά. Γι’ αυτό σήμερα θα σας θυμίσω δέκα πράγματα που δεν θέλετε να μετανιώσετε γιατί δεν τα κάνατε όταν φτάσετε σε μεγάλη ηλικία.Μάθετε να είστε στο «εδώ και τώρα». Για να μη μετανιώσετε αργότερα, φροντίστε να εστιάζεστε σ’ αυτό που κάνετε ανά πάσα στιγμή. Επικεντρωθείτε και ελευθερώστε το μυαλό σας από το τι έγινε πριν ή θα κάνετε μετά, ώστε να το απολαύσετε.Μάθετε να ευγνωμονείτε για τα δώρα της ζωής και να μην τα θεωρείτε δεδομένα. Επειδή τρέχοντας με την καθημερινότητα συχνά αγνοείτε την πολυτιμότητα της ζωής και των αγαθών της, φροντίστε συστηματικά να λέτε ευχαριστώ και να νιώθετε ευγνωμοσύνηΜάθετε να φροντίζετε τον εαυτό σας, όχι μόνο εξωτερικά, αλλά και εσωτερικά. Ασχοληθείτε με τον εσωτερικό σας διάλογο, την αυτογνωσία και την καλλιέργεια της συναισθηματικής και πνευματικής σας εξέλιξης.Μάθετε να καλλιεργείτε ηρεμία και να αποφεύγετε την ανησυχία και το άγχος. Θυμηθείτε ότι το 97% των ανησυχιών σας για το μέλλον δεν πρόκειται να συμβούν, οπότε δεν αξίζει να αγχώνεστε και να φθείρετε το ανοσοποιητικό σας στο παρόνΜάθετε να μην ασχολείστε τόσο πολύ με την γνώμη των άλλων. Στην πραγματικότητα, οι άλλοι έχουν τα δικά τους θέματα και ασχολούνται μαζί σας πολύ λιγότερο απ’ ότι νομίζετε, οπότε γιατί να τους κάνετε αρχηγούς στην δική σας τη ζωή;Μάθετε να εξασφαλίζετε την ευτυχία σας. Αν τρέχετε για τις υποχρεώσεις και για τους άλλους, και παραμελείτε τον εαυτό σας, σταματήστε το: ξεκινήστε να λαμβάνετε υπ’ όψη τις ανάγκες σας και βάλτε τις σε προτεραιότητα, ώστε να έχετε προσωπική χαρά κι ευτυχίαΜάθετε να εκδηλώνεστε θετικά στους σημαντικούς σας ανθρώπους. Μέσα στο κυνηγητό της καθημερινότητας ίσως ξεχνάτε να εκφράσετε την αγάπη σας ή να συνεντιέστε με ανθρώπους που αγαπάτε και περνάτε καλά. Μην το παραμελείτε κι εκδηλώστε το.Μάθετε να εκφράζετε τα συναισθήματά σας. Υιοθετώντας το «εγώ» μήνυμα, παίρνοντας την ευθύνη για όλα αυτά που νιώθετε, εκφράστε τα με ευγενικό και ευθύ τρόπο, μην τα κρατάτε μέσα σας, ώστε να μην φτάσουν να σωματοποιηθούν.Μάθετε να βάζετε όρια στις ώρες που αφιερώνετε στη δουλειά σας. Η μεγάλη αφοσίωση στην δουλειά ίσως σας στερεί χαρές και στιγμές από τον προσωπικό σας χρόνο. Θυμηθείτε πως η δουλειά δεν σταματάει ποτέ, και πάντα υπάρχει η επόμενη μέρα.Μάθετε να απολαμβάνετε χρόνο που είναι μόνο για σας. Αφού τελειώνει η δουλειά, οι υποχρεώσεις και οι εξυπηρετήσεις προς τους άλλους, αναρωτηθείτε αν μένει χρόνος για να απολαύσετε εσείς αυτά που πραγματικά θέλετε, σας ευχαριστούν και σας δίνουν χαρά. Αν όχι, φροντίστε να φτιάξετε αυτόν τον χρόνο, ώστε να μην το μετανιώσετε αργότερα.

Το πιο συχνό φαινόμενο που συναντώ στις προσωπικές μου συνεδρίες είναι άνθρωποι που υποτιμούν τον εαυτό τους και αυτό οδηγεί είτε σε θυματοποίηση μέσα στις σχέσεις, είτε σε αναβλητικότητα και αδυναμία να πετύχουν όνειρα και στόχους. Γι’ αυτό, θα περιγράψω τα τρία αίτια που μπορεί να σας οδηγούν σε αυτοϋποτίμηση, και ένα επιπλέον κορυφαίο λόγο, προτείνοντας παράλληλα και τρόπους για να τα αντιμετωπίσετε.Ίσως έχετε «καταπιεί» τις ταμπέλες που σας έβαλαν στην παιδική σας ηλικία: όταν ήσασταν μικρά παιδάκια, πριν από τα πέντε σας χρόνια, είναι πιθανό οι γονείς να σας έδωσαν χαρακτηρισμούς, πχ. «είσαι μικρή, δεν μπορείς να το κάνεις αυτό, είσαι αδύναμος» και παρόμοια σχόλια που θεμελιώθηκαν μέσα σας και σας ακολουθούν έως σήμερα. Είναι κάτι σαν «ταμπέλα» που ο μόνος τρόπος να την ξεπεράσετε είναι να συνειδητοποιήσετε πως δεν ισχύει πια, και πως όσοι σας την έβαλαν τότε, το έκαναν για να σας προστατέψουν.Έχετε αφήσει αποτυχίες του παρελθόντος να υποθηκεύουν το μέλλον σας: ας πούμε ότι θέλετε να απελευθερώσετε περιττά κιλά ή ότι θέλετε να σταματήσετε το κάπνισμα, και έχετε κάνει στο παρελθόν κάποιες αποτυχημένες προσπάθειες. Σε πολλούς, αυτές οι προσπάθειες μπορεί να οδηγήσουν σ’ ένα εσωτερικό διάλογο που λέει «δεν θα τα καταφέρεις ποτέ, είδες πόσες φορές προσπάθησες και απέτυχες». Και μέσα από αυτή τη σκέψη αφήνεστε στην ίδια ενέργεια της αυτοϋποτίμησης. Όμως, οι αποτυχίες δεν είναι τίποτε άλλο από σκαλιά προς την επιτυχία, αν τις μετατρέψετε σε πολύτιμο μάθημα: κάθε αποτυχημένη προσπάθεια κρύβει μέσα της ένα δώρο, γιατί σας δείχνει τι δεν κάνατε σωστά, ώστε να το αποφύγετε την επόμενη φορά.Ασχολείστε πολύ με τις γνώμες των άλλων: αν είστε από τους ανθρώπους που για να έχετε εμπιστοσύνη στον εαυτό σας, χρειάζεστε την επιβεβαίωση και την καλή γνώμη των άλλων, είναι πολύ πιθανό να διστάζετε να προσπαθήσετε κάτι καινούργιο. Κι αυτό, γιατί είναι σίγουρο πως σε κάθε σας στόχο, θα έχετε γύρω σας και αυτούς που σας ενθαρρύνουν και αυτούς που σας αποθαρρύνουν. Το μυστικό εδώ είναι να συνειδητοποιήσετε πως ποτέ δεν θα έχετε θετική γνώμη απ’ όλους, αλλά και το ότι η γνώμη των άλλων δεν είναι και τόσο σημαντική, γιατί την ζωή σας την αποφασίζετε και την ζείτε εσείς, και όχι οι άλλοιΝιώθετε φόβο για το καινούργιο, αυτό που δεν έχετε ξανακάνει: κάθε φορά που βάζετε ένα καινούργιο στόχο, κάτι που ονειρεύεστε αλλά δεν έχετε ακόμα τολμήσει, είναι φυσικό να φοβάστε, και αυτός ο φόβος έχει μέσα του τρεις επιμέρους φόβους: τον φόβο της αποτυχίας, τον φόβο της δυσκολίας και τον φόβο του τι μπορεί να χάσω μέσα από την νέα μου επιλογή. Για παράδειγμα, μπορεί να σκέφτεστε να αλλάξετε δουλειά, και ενώ φαίνεται ότι η νέα σας δουλειά έχει καλές προοπτικές, μπορεί να φοβάστε μήπως δεν τα πάτε καλά, ή το ότι θα χάσετε τους τωρινούς συναδέλφους, ή ότι θα είναι δύσκολη η προσαρμογή στην καινούργια θέση. Όμως, για τους φόβους, η λύση είναι μία: τολμήστε αυτό που φοβάστε, και ο φόβος θα εξαφανιστεί από το πρώτο κιόλας βήμα!

Συχνά με ρωτάτε τι σημαίνει Ψυχική Ανθεκτικότητα και γιατί την ονομάζω «Η Τέχνη της Ευημερίας». Γι’ αυτό σήμερα θα μοιραστώ πέντε τρόπους, πέντε προσεγγίσεις σκέψης που σας βοηθούν να χτίζετε Ψυχική Ανθεκτικότητα, μια ανθρώπινη ποιότητα που σας βοηθάει να διαχειρίζεστε με επιτυχία κάθε κατάσταση, όσο δύσκολη κι αν είναι, και μάλιστα να βγαίνετε μέσα από αυτήν πιο σοφοί, πιο δυνατοί, πιο γεμάτοι και χαρούμενοι!Συνειδητοποιείστε και παραδεχτείτε ότι δεν θα σας συμπαθήσουν όλοι! Αν προσπαθείτε να αρέσετε σε όλους, πιθανά θα καταλήξετε να παίρνετε αποφάσεις και να διαμορφώνετε τη ζωή σας με κριτήριο τους άλλους. Έτσι όμως μπορεί να βρεθείτε κόντρα στις δικές σας ανάγκες, αξίες και επιθυμίες. Είναι τεράστια ουτοπία να προσπαθείτε να αρέσετε σε όλους, όπως και εσάς δεν σας αρέσουν όλοι, ούτε ταιριάζετε με όλους! Εδώ προτείνω να παρατηρήσετε τις δικές σας σκέψεις και συναισθήματα όταν πιστεύετε ότι κάποιος σας αντιπαθεί ή δεν του αρέσετε και να βρείτε μέσα σας το γιατί η γνώμη αυτού του ατόμου για σας είναι σημαντική.Αν θέλετε κάτι, ζητείστε το! Κανείς δεν μπορεί να διαβάσει το μυαλό σας, όσο κι αν σας αγαπάει και νοιάζεται για σας. Γι’ αυτό, αντί να περιμένετε από τους άλλους να σκεφτούν από μόνοι τους τις ανάγκες σας, τις επιθυμίες και τα θέλω σας, καλό είναι να τα εκφράσετε με ξεκάθαρο τρόπο, ανοίγοντας την καρδιά σας. Το να ζητάτε αυτό που θέλετε μέσα σε μια σχέση δεν είναι ένδειξη αδυναμίας ή έλλειψη αγάπης από την μεριά του άλλου, αντίθετα είναι μια κίνηση που εμπλουτίζει την επικοινωνία και αυξάνει την οικειότητα.Θα υπάρχουν φορές που οι άνθρωποι θα σας απογοητεύουν. Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι έτοιμοι για να ανταποκριθούν στις προσδοκίες σας. Ακόμα όμως κι’ αν απογοητευθείτε από κάποιους, αυτό δεν σημαίνει ότι εσείς θα χαμηλώσετε τον πήχυ των αναγκών, προσδοκιών και απαιτήσεών σας από τους άλλους. Παράλληλα, να θυμάστε ότι όλοι οι άνθρωποι κάνουν λάθη και η απογοήτευση είναι μέσα στη ζωή. Αυτό που έχει σημασία είναι να μπορείτε να διαχειριστείτε εσείς το συναίσθημα της απογοήτευσης, να πάρετε μαθήματα για το μέλλον μέσα από αυτό, ώστε να είστε πιο προσεκτικοί.Θυμηθείτε ότι τίποτα δεν είναι μόνιμο και «τα πάντα ρει». Όποια κατάσταση κι αν περνάτε τώρα, δύσκολη ή εύκολη, δεν θα είναι μόνιμη γιατί η ζωή η ίδια είναι σε μια συνεχή κίνηση, οπότε τίποτα δεν θα μείνει ίδιο. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντική η ενσυνειδητότητα, αυτό που ονομάζουμε εστίαση στο εδώ και τώρα, που είναι και το μόνο που έχουμε, και θυμηθείτε πως ότι κι αν σας συμβαίνει, και αυτό θα περάσει!Αξιοποιείστε την αποτυχία σαν ευκαιρία ανακατεύθυνσης. Οι αποτυχίες και οι τυχόν απορρίψεις που μπορεί να βιώσετε έχουν μέσα τους την τεράστια ευκαιρία του μαθήματος που δίνουν για την επόμενη φορά. Ουσιαστικά, μια αποτυχία μπορεί να αλλάξει την πορεία σας προς κάτι καλύτερο, προς μια πιο ουσιαστική κατεύθυνση και πορεία που ταιριάζει περισσότερο σε σας και στις αξίες σας.

Αν έχετε βάλει κάποιο στόχο, κάτι που θέλετε να πετύχετε και το αναβάλετε γιατί σας δυσκολεύει, θα σας προτείνω σήμερα πέντε προσεγγίσεις, στρατηγικές και βήματα που μπορείτε να κάνετε για να εξασφαλίσετε σίγουρη επιτυχία, ό,τι κι αν είναι αυτό που στοχεύετε, σε οποιοδήποτε τομέα της ζωής σας.Αποφασίστε πως τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή: Αν ο στόχος σας είναι κάτι που το θέλετε πραγματικά, δεν ωφελεί να το μεταθέτετε άλλο, πιστεύοντας πως λίγο καιρό αργότερα οι συνθήκες θα είναι καλύτερες. Γιατί δεν θα είναι. Πάρτε τη σημερινή μέρα σαν μια νέα αρχή και κάντε το πρώτο βήμα, όσο μικρό κι αν είναι.Συνειδητοποιήστε πως «κάθε αρχή και δύσκολη». Οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν «η αρχή είναι το ήμισυ του παντός» κι αυτό γιατί στο ξεκίνημα θα ξεβολευτείτε και θα χρειαστεί να αλλάξετε κάποιες συνήθειες που θα σας λείπουν. Όμως αυτή είναι μόνο η αρχή, γιατί σταδιακά θα δημιουργήσετε νέες συνήθειες που ισχυροποιούν νέες συνάψεις στον εγκέφαλο και σταδιακά, το καινούργιο θα σας φαίνεται πιο εύκολο. Κουράγιο λοιπόν στην αρχική φάση προς την αλλαγή.Ξεπεράστε τον φόβο του αγνώστου. Ο φόβος ξεπερνιέται μόνο με ένα τρόπο: να κάνετε αυτό που φοβάστε. Εκτός από το ξεβόλεμα από την ζώνη άνεσης και ασφαλείας που θα φέρει το ξεκίνημα, πιθανά νιώθετε αυτόν τον φόβο του αγνώστου όταν ξεκινάτε κάτι καινούργιο. Όμως αυτός ο φόβος θα διαλύεται όσο προχωράτε προς τον στόχο σας, καθώς θα νιώθετε μεγαλύτερη σιγουριά και εξοικείωση με το καινούργιο.«Σπάστε» αυτό το μεγάλο στόχο σε μικρά, πολύ μικρά κομματάκια, έτσι ώστε το πρώτο βήμα να σας φαίνεται βατό: Για παράδειγμα, αν θέλετε να ξεκινήσετε τρέξιμο και να κάνετε πέντε χιλιόμετρα τη μέρα, ξεκινήστε από ένα χιλιόμετρο περπάτημα, μετά πάτε στο ένα χιλιόμετρο τρέξιμο, μετά στα δύο κ.ο.κ. Απλά φροντίστε κάθε μέρα να κάνετε ένα βήμα παραπάνω από την προηγούμενη.Δημιουργήστε ένα υποστηρικτικό πλαίσιο: Βρείτε και άλλους ανθρώπους που θέλουν να πετύχουν αυτό που θέλετε και εσείς και παρακινώντας ο ένας τον άλλον, πάτε παρέα προς τον στόχο σας. Στο παράδειγμα με το τρέξιμο ή το γυμναστήριο, φροντίστε να πηγαίνετε με κάποιους φίλους που κι εκείνοι θέλουν να γυμναστούν. Μην ξεχνάτε το ρητό που λέει «αν θέλεις να πας γρήγορα, πήγαινε μόνος. Αν θέλεις να πας μακριά, πήγαινε με παρέα».

Αν σκεφτείτε όλα αυτά που σας συμβαίνουν καθημερινά και διαχρονικά, μπορείτε να τα κατατάξετε σε δύο βασικές ομάδες: στις επιτυχίες και στις αποτυχίες, και όπως είναι φυσικό, αισθάνεστε χαρά για το πρώτο και απογοήτευση, θυμό, θλίψη ή ενοχές για το δεύτερο. Όμως, επειδή όλα στη ζωή είναι πολύτιμα, θα μοιραστώ τα τέσσερα βήματα της κορυφαίας τεχνικής του αναλογισμού, που πιστεύω πως θα σας βοηθήσουν να αξιοποιείτε κάθε εμπειρία σας και να βγαίνετε κερδισμένοι μέσα από αυτήν, όποια προσωρινή έκβαση και αν είχε. Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε πως πρόσφατα είχατε ένα μεγάλο συμβόλαιο που περιμένατε να κλείσει, και ο πελάτης το ακύρωσε. Πώς βοηθάει ο αναλογισμός;Αναρωτηθείτε τι ακριβώς έγινε; Περιοριστείτε στα αντικειμενικά γεγονότα, χωρίς δικές σας ερμηνείες ή υποθέσεις. Γράψτε πότε σας ζήτησε ο πελάτης την πρόταση, πότε την στείλατε, πότε χρειάστηκαν επεξηγήσεις ή αναθεώρηση στα οικονομικά, πότε και πώς ανταποκριθήκατε. Δηλαδή μόνο τα γεγονότα και τίποτε άλλο, ώστε να μπορείτε να προχωρήσετε στο δεύτερο βήμα, όπου θα…Αναρωτηθείτε: Εγώ τι έκανα μέσα σε αυτά τα γεγονότα; Πώς λειτούργησα; Στο συγκεκριμένο παράδειγμα: έδωσα αρκετή ενέργεια, σκέψη και δημιουργικότητα να ετοιμάσω την πρότασή μου γι’ αυτή τη δουλειά; Ασχολήθηκα με τις ανάγκες του πελάτη και όχι μόνο με τις δικές μου; Έστειλα την πρόταση στην ώρα της; Έκανα την κατάλληλη υποστήριξη όταν εκείνος ζήτησε επεξηγήσεις; Έδωσα καλύτερες τιμές ή κάποιες παραπάνω εναλλακτικές; Με άλλα λόγια, έδωσα το μάξιμουμ που μπορούσα;Αξιολογείστε πώς μπορεί η δική σας συμπεριφορά να έφερε αυτά τα αποτελέσματα ή όχι. Εξετάστε προσεκτικά και αντικειμενικά κατά πόσον τα αποτελέσματα επηρεάστηκαν από την δική σας στάση, οφείλονται εξ ολοκλήρου στην άλλη πλευρά, ή έχουν συμβεί και τα δύο. Ψάξτε αν η αντίδραση του άλλου μπορεί και να οφείλεται σε δικές σας συμπεριφορές ή επιλογές, γιατί μέχρι να φτάσουμε σε ένα αποτέλεσμα, μεσολαβεί μια διάδραση μεταξύ των δύο πλευρών. Σίγουρα, δεν μπορείτε να αλλάξετε την επιλογή της άλλης πλευράς, όμως μπορείτε να βρείτε σε ποιόν βαθμό την επηρεάσατε εσείς. Και τέλος…Έχοντας πάρει τη γνώση, το μάθημα, καταγράψτε: τι θα κάνω την επόμενη φορά; Τι έμαθα μέσα από αυτή την εμπειρία; Στα προηγούμενα βήματα έχετε εντοπίσει αρκετές πληροφορίες, ώστε να ξέρετε πώς μπορείτε να λειτουργήσετε καλύτερα στο μέλλον. Μένοντας στο συγκεκριμένο παράδειγμα με τον πελάτη που δεν έκλεισε το συμβόλαιο, έχετε μάθει όχι μόνο τι περισσότερο μπορείτε να κάνετε κατά τη διάρκεια της προσφοράς και της διαπραγμάτευσης, αλλά και κάποια περισσότερα πράγματα, πχ. μήπως χρειάζεται να γνωρίζετε καλύτερα τις ανάγκες των πελατών σας; Μήπως να διευρύνετε το πιθανό σας πελατολόγιο ή τις υπηρεσίες σας; Μήπως να μελετήσετε καλύτερα τον ανταγωνισμό σας και να εξελίξετε τις υπηρεσίες σας;Την πολύτιμη διαδικασία του αναλογισμού μπορείτε να την εφαρμόζετε όχι μόνο στα επαγγελματικά σας, αλλά και στις προσωπικές, φιλικές, οικογενειακές σας σχέσεις, και να βγαίνετε πάντα κερδισμένοι.